Aviation memorials

Memorials commemorating the space battles, death or glory Polish airman during the war.

Łąkie, cmentarz ewangelicko-augsburski, William Rudolf Daze

mapa
Wsp. 52.915708, 19.316158
Updated: 2021-02-14
Zdjęcie
Source
Informacja i biogram Wiliama Rudolfa Daze: Bożena Ciesielska.     
Zdjęcie: szlakikultury.ariari.org/cmentarz-ewangelicko-augsburgski-lakie/     
    
William Rudolf Daze (1907-1977)    
Na cmentarzu niemieckim we wsi Łąkie w gminie Skępe (powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie) na jednej z płyt nagrobnych znajduje się następujący napis:     
NA TYM CMENTARZU SPOCZYWAJĄ PRZODKOWIE I RODZEŃSTWO WILLIAMA R. DAZE PILOTA LOTNICTWA POLSKIEGO W POLSCE RUMUNII FRANCJI ANGLII W LATACH 1928-1945 PROSIMY O OJCZE NASZ.    
Wilhelm Rudolf Daze urodził się 22 lipca 1907 roku w Łąkiem (gmina Skępe). Matka nazywała się Paulina Daze (z domu Nass) i pochodziła z Lubówca w gminie Skępe, a ojciec nazywał się Rudolf Daze i pochodził z Łąkiego.     
William R. Daze w 1928 roku - jako poborowy - odbył służbę wojskową w 4 Pułku Lotniczym w Toruniu. Ukończył szkolenie unitarne, czyli ogólnowojskowe. Następnie skierowano go - jako szeregowca - na kurs obsługi samolotów w składzie 4 Pułku Lotniczego w Toruniu.     
W styczniu 1929 roku odbył kurs pomocników mechaników samolotowych w składzie Eskadry Treningowej 4 Pułku Lotniczego w Toruniu. Szkolenie ukończył w kwietniu 1929 roku. W tym samym roku awansował na stopień starszego szeregowca. Otrzymał skierowanie na szkolenie w pilotażu do Szkoły Podoficerów Pilotów Lotnictwa w Bydgoszczy. Został przyjęty na szkolenie prawdopodobnie pod koniec 1929 roku. Wilhelm R. Daze ukończył kurs teoretyczny w pilotażu. W maju 1930 roku został skierowany na szkolenie praktyczne w pilotażu. 3 maja 1930 roku rozpoczął - jako starszy szeregowiec uczeń pilot - kurs praktyczny w Szkole Podoficerów Pilotów Lotnictwa w Bydgoszczy w składzie Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa.    
8 października 1930 roku William R. Daze ukończył szkolenie w pilotażu jako starszy szeregowiec pilot. Od tego dnia odbywał służbę w składzie 4 Pułku Lotniczego w Toruniu.     
28 stycznia 1931 roku zgodnie z zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych nadano mu Tytuł i Odznakę Pilota Nr 1502. William R. Daze awansował na stopień kaprala. Służył już jako kapral pilot w 4 Pułku Lotniczym w Toruniu. 11 października 1935 roku Wilhelm Daze na mocy zezwolenia sądu w Toruniu, oddział zamiejscowy we Włocławku zmienił imię z Wilhelma na William. W lipcu 1934 roku przekazał obowiązki pełnione w 4 Pułku Lotniczym w Toruniu, gdyż został przeniesiony do 5 Pułku Lotniczego Lida (Ukraina). Służył w Eskadrze Liniowej i Eskadrze Towarzyszącej. William R. Daze był pilotem w składzie 56 Eskadry Towarzyszącej 5 Pułku Lotniczego Lida. Następnie dostał przydział do utworzonego III 56 Plutonu 56 Eskadry Towarzyszącej. W 1935 roku William R. Daze otrzymał awans na stopień plutonowego. W 1935 roku przekazał obowiązki pełnione w składzie III/56 Plutonu 56 Eskadry Towarzyszącej, gdyż został przeniesiony do 55 Eskadry Liniowej 5 Pułku Lotniczego Lida. 1 V 1937 roku William R. Daze dostał skierowanie na kurs instruktorów pilotażu samolotu PZL-23 "Karaś". W Warszawie w 1 Pułku Lotniczym odbył szkolenie i wrócił do eskadry. Jesienią 1937 roku kilku instruktorów - m.in. Williama Daze, Karola Jarmołowicza i Stanisława Pietniunasa - odkomenderowano do Eskadry Treningowej na szkolenie na nowych samolotach PZL-23 "Karaś". Po skończeniu kursu William R. Daze został instruktorem pilotażu. Wraz z nieliczną grupą instruktorów przeszkolił wszystkich pilotów służących w eskadrach liniowych na nowym typie samolotu przydzielonego 5 Pułkowi Lotniczemu Lida, czyli PZL-23 "Karaś". Warto wspomnieć, że koledzy piloci bardzo cenili William R. Daze za umiejętności pilotażu i sposób ich przekazania podczas szkolenia.     
    
W 1938 roku William R. Daze przekazał obowiązki pełnione w składzie 55 Eskadry Liniowej. Objął służbę jako pilot w składzie 51 Eskadry Liniowej. W 1939 roku został skierowany do 1 Pułku Lotniczego Warszawa na kolejny kurs pilotażu samolotów PZL-37 "Łoś". 19 marca 1939 roku awansował na stopień sierżanta. W maju 1939 roku skończył szkolenie na nowym typie samolotu PZL-37 "Łoś" i powrócił do eskadry. 1 czerwca 1939 roku przekazał obowiązki pełnione w składzie 51 Eskadry Liniowej. William R. Daze został przeniesiony do 1 Pułku Lotniczego Warszawa. Był pilotem w składzie Eskadry Ćwiczebno-Bombowej 1 Pułku Lotniczego Warszawa.     
William R. Daze na początku września 1939 roku przeprowadził dwa samoloty "Łoś" z Warszawy do Małaszewicz. 8 września 1939 roku był w składzie eskadry na lotniskach w rejonie Pińska. 18 września 1939 roku wystartował z Dubna (Ukraina) do Radauti w Rumunii. Po uzupełnieniu paliwa doleciał na lotnisko Jassy w Rumunii.    
Na przełomie 1939/1940 roku William R. Daze przebywał w Rumunii i Francji, następnie zgłosił się na wyjazd do Wielkiej Brytanii. W 1940 roku przybył do Anglii. Na stacji RAF Eastchurch czekał na przydział w składzie Obozu Lotnictwa Polskiego. W styczniu 1940 roku odbył szkolenie w składzie Centrum Lotnictwa Polskiego. Po przeszkoleniu został przydzielony do III Dywizjonu Centrum Lotnictwa Polskiego na stacji RAF Eastchurch.    
William Daze nie został przyjęty do służby w Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Prawdopodobnie stan zdrowia nie pozwalał mu latać.    
    
William Daze wyjechał ze swoją matką do Kanady. Miał brata Edmunda. Mieszkali w London Ontario. Ojciec Williama Daze osiedlił się w Niemczech i tam zmarł. William R. Daze zmarł w 1977 roku w Kanadzie. Koledzy piloci bardzo cenili umiejętności Williama R. Dazego. Był czynnym pilotem przez 11 lat. Jak można zauważyć, ciągle się szkolił i zdobywał kolejne awanse. Służbę pełnił sumiennie. Nie otrzymał żadnych kar ani nagan. Nie uszkodził żadnego samolotu. Był wzorem pilota i instruktora oraz żołnierza. Tak postrzegali go przełożeni i koledzy. Był skromny i nie wywyższał się. Udostępniał prywatny motocykl "Harley-Davidson" na każde żądanie władzy wojskowej w celach służbowych podczas manewrów eskadry.    
Tablica pamiątkowa poświęcona Williamowi Daze znajduje się w kościele ewangelicko-augsburskim pod wezwaniem Świętej Trójcy w Lipnie. W Łąkiem w gminie Skępe na cmentarzu rodzina upamiętniła lotnika Daze napisem na płycie grobowca, w którym pochowano młodego Ericha Rudolfa Dase (1926-1942). Z inicjatywy Williama Daze został ogrodzony cmentarz ewangelicko-augsburski w Łąkiem.     
Powyższy biogram został napisany dzięki zaangażowaniu i pomocy kilku osób. Za udostępnione materiały serdecznie dziękuję Panom: Remigiuszowi Gadaczowi, Michałowi Wiśniewskiemu, Grzegorzowi Sojdzie, Mieszkowi Syskiemu i Filipowi Idzikowskiemu.    
    
Bożena Ciesielska