Aviation memorials

Memorials commemorating the space battles, death or glory Polish airman during the war.

Bonów - Tablica poświęcona Poligonowi Bombardierskiemu CWL nr 1 w Dęblinie

mapa
Wsp. 51.509916, 21.945791
Updated: 2023-05-23
Zdjęcie
Source
Własne: W. Grudniak     
www.facebook.com/MuzeumSilPowietrznychWDeblinie     
    
Historia powstania poligonu w Bonowie     
dla Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie    
Powstanie poligonu     
W 1929 roku w Dęblinie zostało utworzone Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa. W 1937 roku zmieniono nazwę tego ośrodka na Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1 (CWL nr 1). Dębliński ośrodek lotniczy składał się z lotniska garnizonowego w Dęblinie, lotnisk szkolnych w Borowinie-Gołębiu, Zajezierzu, Ułężu i Podlodowie oraz lotnisk polowych (lądowisk) w Klikawie w pobliżu Góry Puławskiej i w Żyrzynie, a także z lądowiska i poligonu w Bonowie. Do Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1 należały szkoły: Szkoła Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, Szkoła Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Radomiu oraz, od marca 1939 roku, Szkoła Pilotażu w Ułężu. W latach 1937-1939 podchorążowie ?Szkoły Orląt? odbywali szkolenie z użyciem ostrej amunicji na poligonie wojskowym utworzonym na terenach wsi Bonów.    
Uruchomienie poligonu trwało dość długo, ponieważ mieszkańcy Bonowa nie zgodzili się na dobrowolną sprzedaż swoich działek na potrzeby wojska. W związku z tym konieczne było wdrożenie postępowania wywłaszczeniowego i w latach 1936-1937 wieś została wysiedlona. W chwili likwidacji Bonowa znajdowały się tu 63 domostwa, w których mieszkało 330 osób, było sześć studni, funkcjonowała szkoła (w mieszkaniu Franciszka Wydry), działały dwa sklepiki, karczma, tartak, stolarnie. Ziemia, jaką uprawiali gospodarze, była piaszczysta i mało urodzajna. Wielu z nich liczyło na to, że wysiedlenie i przeprowadzka będą dla nich wybawieniem z biedy.    
W styczniu 1935 roku rozpoczęło się wywłaszczenie Bonowa. Proces ten był skomplikowany. W dokumencie z 1935 roku wystosowanym przez Dowództwo Okręgu Korpusu nr 1 do Wojewody Lubelskiego decyzję wywłaszczenia tłumaczono w następujący sposób: ?Grunta wsi Bonów są potrzebne na cele obrony państwa z przeznaczeniem na poligon bombardjerski dla Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie?. Wywłaszczenie miało polegać na całkowitym wykupie gruntów. Ponadto dodano, że jest to pierwsza faza wywłaszczenia gruntów pod poligon wojskowy. Dla zilustrowania całości załączono szkic procesu, który miał być realizowany w latach następnych. W 1936 roku rodziny z 39 domostw z Bonowa przeniosły się w okolice Siostrzytowa powiatu lubelskiego. Ostatecznie pozostali gospodarze z Bonowa opuścili wieś w 1937 roku, większość z nich osiedliła się w rejonie Bychawy, jedna rodzina osiedliła się w Warszawie, a rodzina żydowska i rodzina nosząca nazwisko Kozak w Gołębiu.     
Teren poligonu był systematycznie poszerzany o działki graniczące z nim i należące do gospodarzy z okolicznych wsi. Plany budowy poligonu wojskowego dla ?Szkoły Orląt? z 1935 roku nie zostały w pełni zrealizowane, ponieważ z powodu wybuchu wojny, proces wywłaszczenia wszystkich planowanych gruntów pod jego budowę, nie został zakończony. Pomimo to część została uruchomiona i oddana do dyspozycji lotnictwa.    
Opracowanie merytoryczne Pani Małgorzata Daniłko    
Gallery
Fotka Fotka