"Polskie Siły Powietrzne..." T.J. i Anna Krzystej    
Zdjęcie: stonechaser.blogspot.com/2012/01/polish-airmen-in-layton-cemetery.html    
Biogram:www.polishairforce.pl/gruszka.html     
    
Jerzy Gruszka urodził się na Mazowszu w Warszawie 2 listopada 1919 r. W stolicy ukończył naukę w szkole powszechnej. Kiedy miał 16 lat przeprowadził się z rodzicami do Cieszyna. Jeszcze tego samego roku zaczął naukę w Bielsku. Nie ukończył jej. Na przeszkodzie stanął wybuch II wojny światowej. Nim się ta rozpoczęła zdążył łyknąć lotniczego bakcyla. Przez niecałe cztery lata latał w Śląskiej Szkole Szybowcowej. W lecie 1939 r. wyjechał do Warszawy w celu zrobienia niezbędnych badań lekarskich wymaganych przed kursem pilotażu motorowego. W wrześniu 1939 r. przedostał się na wschód Polski. Znalazł się we Lwowie. Ten po 17 września stał się łupem wojsk Armii Radzieckiej. Jerzy nie namyślał się długo. Postanowił uciec z ziemi zajętych przez Rosjan do Polski. W czasie rzecz jasna nielegalnego przekraczania granicy z Rumunią został aresztowany przez rosyjskich pograniczników. Trafił do więzienia. Po śledztwie usłyszał wyrok - 5 lat ciężkich robót. Został zesłany do łagru w obwodzie archangielskim na północy Rosji. Pracował między innymi przy wyrębie lasu. Latem 1941 r. na wiadomość o amnestii dla Polaków udało się dotrzeć do formowanej w ZSRR Armii Polskiej. Jako kandydat na przyszłego lotnika został wysłany do Zgrupowania Lotników w Kołtubiance. W lutym 1942 r. z tym został przeniesiony do Kermine. Po ewakuacji w marcu 1942 r. odpłynął do Iranu. Dalej na pokładzie statku przez Indie i Afrykę Południową dotarł do Wielkiej Brytanii. Wyokrętował się na początku czerwca 1942 r. w Szkocji. Przydzielony do batalionu strzelców 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej przeszedł kurs rekrucki. Po jego ukończeniu wyjechał do Blackpool. To w tym ?polskim? mieście ostatecznie wstąpił do lotnictwa. Przeszkolenie rozpoczął od ośrodka treningu załóg latających w Hucknall. Kontynuował je na kursie w Brighton. Bliżej końca czerwca 1943 r. został skierowany na kurs pilotażu do polskiej szkoły w Hucknall. Z tego został przeniesiony do szkoły pilotażu w Newton. 29 marca 1943 r. zakończył kurs. Na praktykę zameldował się do jednostki współpracującej z artylerią obrony przeciwlotniczej. Jerzy holował rękawy. Do nich w ramach nauki strzelali przeciwlotniczy. Po wylataniu niezbędnej liczby godzin odszedł na kurs myśliwski do Rednal. W lutym 1945 r. otrzymał przydział do ośrodka zapasowego w Blackpool. Z tego w połowie kwietnia 1945 r. do jednostki zapasowej 84 Grupy Myśliwskiej Po niecałym tygodniu służby zameldował się w 302 Dywizjonie Myśliwskim ?Poznańskim". Polscy myśliwcy stacjonowali w Niemczech. Nad terytorium wroga w wyniku szybkiego zakończenia wojny odbył tylko dwa loty bojowe. Po zakończeniu działań razem ze 131 Skrzydłem Myśliwskim pozostawał na terenie Niemiec. Lotnicy wchodzili w skład brytyjskich wojsk okupacyjnych. Z racji na stan zdrowia był częstym pacjentem szpitali. Po jednym z takich pobytów w szpitalu nie wrócił do służby w dywizjonie. W przerwie między jednym leczeniem a drugim przebywał w ośrodku zapasowym Polskich Sił Powietrznych w Dunholme Lodge.Z końcem listopada 1946 r. znów trafił do szpitala. Na szpitalnym łóżku zastał go rozkaz rozwiązujący polskie lotnictwo w Wielkiej Brytanii. Zmarł z dala od Polski 2 kwietnia 1947 r. w Blackpool. Tu również został pochowany.     
    
Konrad RYDOŁOWSKI